مرکزی برای مطالعه فرهنگ
«گرنت بوهمه» فيلسوف معاصر آلماني معتقد است امروز بيش از هر زمان ديگري به فلسفههاي ميانفرهنگي نياز داريم. چنين برداشتهايي را تنها با تامل در شرايط جديدي كه در عالم پديد آمده است ميتوان فهميد.
ما در جهاني زندگي ميكنيم كه در قلمروهاي مختلف آن بهخصوص در قلمرو اقتصاد، سياست و دين دو حركت مقابل هم يعني حركت «جهانيسازي» و حركت «منطقهايسازي» در جريان است. اين دو روند با مسائل و مشكلات بسيار روبهرو هستند و بايد هر كدام از آنها در قلمروهاي مختلف مورد ملاحظه قرار گيرند.
مركز مطالعات ميان فرهنگي يكي از زيرمجموعههاي معاونت فرهنگي دانشگاه آزاد اسلامي است كه ازسال ١٣٨٣ با اخذ مجوز رسمي از وزارت علوم، تحقيقات و فناوري فعاليت خود را آغاز كرده است. از مهمترين وظيفه اين مركز تهيه پشتوانه پژوهشي براي فعاليتهاي فرهنگي در سطح دانشگاه است.
علاوه براين، فعاليتهاي پژوهشي مركز مطالعات را ميتوان در سه حوزه دانشگاه، ايران و جهان، همچنين در چهار بخش انتشار نشريه برگ فرهنگ، پژوهشهاي كاربردي، پژوهشهاي نظري و برگزاري همايشهاي متعدد با رويكرد فرهنگي دانست. مركز مطالعات فرهنگي، داراي نشريهاي باعنوان فصلنامه مطالعات فرهنگي است كه به منظور توليد دانش علمي درباره مسائل فرهنگي به انتشار انديشه صاحبنظران در حوزه مطالعات فرهنگي همت گماشته است.
پژوهشهايي كه در حوزه فرهنگي انجام ميشود
مركز مطالعات ميان فرهنگي با توجه به رسالتي كه بر عهده دارد پژوهش محوري را درصدر برنامههاي خود قرار داده است. دكتر نوذر شفيعي رئيس اين مركز درباره عمده فعاليتهايي كه بر اين محور متمركز شده گفت: توليد ادبيات نظري، اطلاعرساني فرهنگي و توليد مطالعات كاربردي يا ميداني سه محور اساسي براي رسيدن به اهداف مدنظر است.
بر اساس سه محوري كه دكتر شفيعي براي مركز مطالعات در نظرگرفته است، ميتوان اين تعاريف را براي سه محور ارائه داد.
توليد ادبيات نظري
مركز مطالعات ميان فرهنگي به ايجاد فضاي تئوريسازي در حوزه فرهنگي ميپردازد كه در اين راستا نظريههاي فرهنگي را منتشر ميكند. علاوه بر اين، تئوريهاي منتشره از سوي نشريات ساير كشورها را براي آشنايي با فرهنگيان در قالب ترجمه و تحقيق در اختيارشان ميگذارد.
اطلاعرساني فرهنگي
اين نوع اطلاعرساني جنبه نظري دارد و در قالب نشريه برگ فرهنگ براي مخاطبان منتشر ميشود؛ اما اين برگ فرهنگ فقط جنبه اطلاعرساني ندارد بلكه اطلاعات ميان مديران فرهنگي در آن مبادله و چاپ ميشود.
توليد مطالعات كاربردي يا ميداني
اين مطالعات درحقيقت به صورت ميداني در واحدهاي دانشگاهي صورت ميپذيرد كه مبنايي براي تصميمگيري فرهنگي مديران مركز مطالعات ميان فرهنگي ميشود.
ادبيات نظري بومي
تفاوتي كه ادبيات نظري فرهنگي ايراني با ادبيات نظري جهاني دارد اين است كه اين ادبيات برپايه مسائل فرهنگي و بومي ايران استوار شده است.
ادبيات فرهنگي چيست؟
از منظر مركز مطالعات ميان فرهنگي معاونت فرهنگي دانشگاه آزاد اسلامي، ادبيات فرهنگي به انتشار هر نوع مقاله، كتب، نشريات و نوشتههايي ميپردازد كه در باب فرهنگ توليد ميشود.
با توجه به تصميماتي كه مركز مطالعات ميان فرهنگي براساس موضوعهاي خاص اتحاذ ميكند، بايد درباره اين تصميمگيري گفت كه تاثير مقتضيات محيطي بر پوشش دانشجويان،تبيين رابطه فرهنگي استادان و دانشجويان، ترغيب دانشجويان به مسائل مذهبي و مسائلي از اين قبيل مبناي تصميمگيريهاي فرهنگي ميشود.
تفاهمنامههايي كه امضا شد
در راستاي تعامل، تفاهم و گفتوگوي ميان فرهنگها تفاهمنامههايي ميان برخي كشورها و مركز مطالعات ميان فرهنگي صورت گرفته است كه ازجمله آن ميتوان به قرارداد ميان دانشگاه پنجاب پاكستان و دانشگاه يونان چين اشاره كرد. مقدمات اين تفاهمنامهها انجام شده است و نياز به مبادله نظرات هياتهاي فرهنگي دو طرف دارد.
مركز مطالعات ميان فرهنگي دانشگاه آزاد اسلامي همچنين تفاهمنامهاي را با جهاد دانشگاهي امضا كرده است، علاوه بر اين ميتوان به تفاهمنامهاي كه ميان پژوهشكده قرآن و عترت معاونت فرهنگي دانشگاه آزاد اسلامي با انتشارات سمت صورت گرفته شده، اشاره كرد.
* روزنامه فرهیختگان (فاطمه زارعي )۲۹/مرداد/۸۸